De opkomst van het graafschap Chiny

De oorsprong van het graafschap blijft duister en steunt, door gebrek aan geschreven bronnen, alleen op overleveringen en hypotheses. De graven van Chiny zouden afstammen van de graven van Warcq. Arnold I, eerste graaf van Chiny, wordt ook vermeld in wereldlijke geschriften in 1060 en 1066 als “Comes de Warche”. Blijkbaar echter zou Otto, graaf van Warcq, vermeld in 969, aan de basis liggen van het graafschap Chiny. Deze Maaslander bezat grondgebieden langs de Semois. Een gebiedsbeschrijving van de abdij van Mouzon in 1023 meldt de schenking van een hoeve met landerijen in Orgeo. Frederik I van Bar, hertog van Hoog Lotharingen (965-978), schonk dit boerenhof om de “zielerust“ van Otto I af te kopen. Wat bracht hem hier? Een huwelijk of onrechtmatige verovering. De stichting van het graafschap Chiny blijft vaag, maar ligt ergens voor 978…

Naar A.MATTHYS en G.HOSSEY, Le castrum comtal de Chiny, Archaeologia Belgica, 211, Brussel, 1979, p.30-31.

Landkaart van Dezauche van 1781

Rond 1700 stond de cartografie in Frankrijk nog in zijn kinderschoenen; er waren twee types kaarten: de algemene topografische kaarten die een groot gebied omvatten en de detailkaarten om de grenzen nauwkeurig vast te leggen op vraag van de toenmalige koningen Lodewijk XIV en Lodewijk XV.
De kaart van Dezauche werd getekend na het grensverdrag tussen Frankrijk en Oostenrijk (18 november 1779) dat de grensgeschillen in Henegouwen, rond Doornik en in Luxemburg beslechtte. Men ziet het noorden van de Champagne, het hertogdom Bouillon, en het vroegere graafschap Chiny met zijn provoostschappen (Chiny, Etalle, Ivois, Montmédy, Virton) en het hertogdom Luxemburg.
(nvdr: op dit kaartfragment bemerkt u Warcq ten zuiden van Charleville-Mézières waar Otto I (eerste graaf van Chiny) eerder heerste.)

Naar M. Watelet, Paysage de frontières, Lannoo-Duculot, Paris – Louvain-la-Neuve, 1992, p. 88-89.


In de 19de eeuw was monumentenzorg onbelangrijk in de ogen van het bestuur van Chiny. Stenen van de oude vestingen en andere gebouwen werden hergebruikt. Het gemeentebestuur nam de noodzakelijk maatregelen: “verboden stenen weg te nemen”, maar mits betaling mocht het wel. Vraag is echter of de bewoners daar oren naar hadden... (Document – staatsarchief van Aarlen).